درمان دارویی سرطان در منابع طب سنّتی ایران

سرطان دوّمین عامل مرگ و میر در دنیا است. درمان انواع سرطان ها بسیار پیچیده بوده و کشف داروهای جدید ضد سرطان، با اثر بخشی بالا، سمیّت کم که به صورت انتخابی بر سلول ها تاثیر گذاشته و ارزان باشند، از دغدغه های جوامع دارویی دنیا است. در روش شناسی کشف دارو، استفاده از اطلاعات موجود در طب سنّتی از نقاط آغازین و قابل اعتماد می باشد. اگرچه در طب سنّتی ایران سبب شناسی و درمان سرطان با علم پزشکی جدید متفاوت است، امّا درمان دارویی یکی از پایه های اصلی درمان سرطان می باشد. به نظر می رسد معرفی داروهای مورد استفاده در طب سنّتی به ویژه گیاهان دارویی، سر آغاز مناسبی برای تدوین پروژه های تحقیقاتی، جهت دستیابی به داروهای نوین در درمان سرطان می باشد. داروهای مورد استفاده در طب سنّتی از نظر منشاء به سه دسته ی گیاهی، معدنی و جانوری تقسیم می گردند. در منابع بررسی شده در این مطالعه، 201 گیاه داروئی، 47 داروی جانوری و 28 داروی معدنی برای درمان سرطان ذکر شده بود، که از 201 گیاه دارویی، 48 گیاه انتخاب و معرفی شدند. در این مطالعه، گیاهان دارویی که در طب سنّتی ایران، جهت درمان سرطان مورد استفاده قرار گرفته اند، از منابع مربوطه استخراج و معرفی شده است. گیاهان دارویی ذکر شده از کتاب های الحاوی (رازی)، قانون در طب (ابن سینا)، مخزن الادویه (عقیلی خراسانی) و اختیارات بدیعی (انصاری شیرازی) استخراج شدند. به علاوه گیاهان دارویی که آثار ضد سرطانی آن ها در طب امروزی مورد تایید می باشد، معرفی گردیده اند. امروزه مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند، بسیاری از گیاهان استفاده شده در طب سنّتی، دارای مواد آنتی اکسیدان بوده و یا در آزمایشگاه و مطالعات حیوانی دارای تأثیرات ضد سرطانی بر رده های سلولی می باشند. 48 گیاه ذکر شده در این مقاله، نمونه ای از این ادعاست. از آنجا که آثار ضد سرطان بسیاری از این گیاهان هنوز مورد بررسی دقیق آزمایشگاهی قرار نگرفته است و با توجه به پتانسیل این گیاهان برای استفاده در درمان سرطان های گوناگون، پژوهش های آزمایشگاهی و بالینی بیشتری در این زمینه مورد نیاز می باشد.